Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την UNICEF, υπάρχει ένας εξαιρετικά μικρός αριθμός καταστάσεων του βρέφους ή της μητέρας στις οποίες αντενδείκνυται οριστικά ο θηλασμός.
Αντενδείξεις θηλασμού «οφειλόμενες» στο βρέφος Όταν στο βρέφος γίνει διάγνωση μιας εκ των παρακάτω νόσων (πρόκειται για πάρα πολύ σπάνιες μεταβολικές νόσους στις οποίες ο οργανισμός του βρέφους αδυνατεί να μεταβολίσει ορισμένα εκ των αμινοξέων που βρίσκονται στο μητρικό γάλα) θα πρέπει να του χορηγηθεί μόνον ειδικά επεξεργασμένο γάλα για βρέφη:
- Γαλακτοζαιμία (Απαιτείται η χορήγηση μόνον ειδικού γάλακτος ελεύθερου λακτόζης και γαλακτόζης).
- Φαινυλκετονουρία (Απαιτείται η χορήγηση μόνον ειδικού γάλακτος ελεύθερου φαινυλαλανίνης. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιτρέπεται ο μερικός θηλασμός υπό παρακολούθηση).
- Νόσος οσμής ούρων δίκην σιροπίου σφενδάμου (Απαιτείται η χορήγηση μόνον ειδικού γάλακτος ελεύθερου λευκίνης, ισολευκίνης βαλίνης. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιτρέπεται ο μερικός θηλασμός υπό παρακολούθηση).
Καμία άλλη νόσος του βρέφους δεν αποτελεί αντένδειξη για τον θηλασμό εφόσον το βρέφος μπορεί να σιτίζεται φυσιολογικά από το στόμα.
Αντενδείξεις θηλασμού «οφειλόμενες» στη μητέρα Όταν στην μητέρα γίνει διάγνωση μίας εκ των παρακάτω νόσων θα μπορούσε να δικαιολογηθεί η σύσταση για μη θηλασμό του βρέφους:
- Λοίμωξη από HIV (Οι κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ έχουν ως εξής: «Οι μητέρες που δεν έχουν πρόσβαση σε τροφή που είναι αποδεκτή, εφικτή, προσιτή, βιώσιμη και ασφαλής και είναι επιμολυσμένες από τον ιό HIV - και των οποίων τα παιδία δεν έχουν επιμολυνθεί ή δεν γνωρίζουμε την κατάσταση τους σε σχέση με τον HIV - θα πρέπει να θηλάζουν αποκλειστικά για 6 μήνες. Εν συνεχεία θα πρέπει να συνεχίζουν τον θηλασμό μέχρι και τους 12 μήνες εισάγοντας κατάλληλες συμπληρωματικές τροφές. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα η μητέρα και το παιδί θα πρέπει να λαμβάνουν αντι-ιικά φάρμακα. Εάν το παιδί έχει επιμολυνθεί τότε συνίσταται η μητέρα να θηλάσει αποκλειστικά για 6 μήνες και να συνεχίσει τον θηλασμό σύμφωνα για δύο ή και περισσότερα χρόνια». Πρακτικά στις αναπτυγμένες χώρες συνίσταται η χορήγηση επεξεργασμένου γάλακτος για βρέφη ενώ στις χώρες του τρίτου κόσμου συνίσταται ο θηλασμός).
Ο θηλασμός δεν ξεκινά ή διακόπτεται οριστικά όταν:
- Η μητέρα αρνείται να θηλάσει.
Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών απαιτούν εξειδικευμένη καθοδήγηση της μητέρας βασιζόμενη στην ιδιαίτερη κατάσταση της και μπορεί να χρειαστεί η οριστική διακοπή του θηλασμού.